Rozwód to jedno z najbardziej stresujących i emocjonalnie wyczerpujących doświadczeń w życiu. Niestety, to dopiero początek trudności, ponieważ po rozwodzie konieczny jest podział majątku wspólnego byłych małżonków. Sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana, gdy jednym z elementów podlegających podziałowi są udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, które posiada tylko jeden z małżonków. W takiej sytuacji pojawiają się wątpliwości czy udziały w spółce również zostaną objęte podziałem majątku wspólnego oraz na jakich zasadach taki podział powinien się odbywać.
Udziały w sp. z o.o. nabyte przed małżeństwem
Udziały w spółce z o.o. nabyte przez jednego z małżonków przed zawarciem małżeństwa, zazwyczaj stanowią majątek osobisty tego małżonka. Oznacza to, że podczas podziału majątku wspólnego udziały te nie będą wchodziły w skład majątku podlegającemu podziałowi, co znacznie upraszcza całą procedurę.
Udziały w sp. z o.o. nabyte z majątku wspólnego małżonków
Sytuacja komplikuje się, gdy udziały zostały nabyte w trakcie trwania małżeństwa za środki pochodzące z majątku wspólnego, a małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej, zwanej potocznie intercyzą. Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wszystko, co zostało przez małżonków nabyte w czasie trwania małżeństwa, wchodzi w skład ich majątku wspólnego. W praktyce oznacza to, że oboje małżonkowie mają równe prawa do udziałów, mimo że formalnie tylko jeden z nich może być wpisany jako wspólnik w KRS. Zatem także udziały w spółce są w rzeczywistości częścią majątku wspólnego i powinny być uwzględnione przy jego podziale, nawet jeśli formalnie należą do jednego małżonka.
Małżonkowi nieuczestniczącemu w spółce przysługuje także odpowiednia spłata z tytułu środków z majątku wspólnego zainwestowanych w spółkę przez małżonka-wspólnika.
Co ważne, nawet jeżeli udziały w spółce z o.o. nabyte zostały przez jednego z małżonków za środki pochodzące z majątku wspólnego i należą do tego majątku, to wspólnikiem jest tylko ten małżonek, który udziały te objął. Wyłącznie temu małżonkowi przysługują wszelkie uprawnienia o charakterze korporacyjnym.
Podział udziałów w sp. z o.o., należących do jednego z małżonków
Podział udziałów współmałżonka w spółce z o.o., podobnie jak wszystkie pozostałe składniki majątku wspólnego, może zostać przeprowadzony przed sądem albo na podstawie umowy między małżonkami i może polegać na:
- fizycznym podziale udziałów: udziały są dzielone między małżonków, co oznacza, że każdy z nich staje się współwłaścicielem określonej części udziałów;
- przyznaniu udziałów jednemu z małżonków: jeden małżonek zatrzymuje wszystkie udziały, a drugi otrzymuje ich równowartość w formie spłaty;
- sprzedaży udziałów i podziału środków: udziały są sprzedawane osobie trzeciej, a uzyskane z tego tytułu środki dzielone są między małżonków.
Pamiętaj, że…
|
jeżeli podział majątku prowadzi do zbycia udziałów, umowa dotycząca takiej transakcji powinna zostać zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (zgodnie z art. 180 §1 k.s.h.). Po dokonanym podziale konieczne jest zawiadomienie spółki o zbyciu udziałów lub ich części. Zbycie staje się skuteczne wobec spółki dopiero w momencie, gdy spółka otrzyma zawiadomienie wraz z dowodem dokonania czynności (art. 187 § 1 k.s.h.). |
Dodatkowym wyzwaniem przy podziale majątku obejmującego udziały w spółce z o.o. jest dokładne określenie ich wartości. Ze względu na złożoność wyceny udziałów, często niezbędne jest powołanie biegłego, który dokładnie oceni ich wartość.
A co z dywidendą?
Dywidenda w spółce z o.o. to forma dochodu wypłacanego wspólnikom na podstawie zysku osiągniętego przez spółkę w poprzednim roku obrotowym. Prawo do dywidendy przysługuje małżonkowi będącemu wspólnikiem, mimo że udziały w spółce z o.o. mogą należeć do majątku wspólnego. Oznacza to, że tylko małżonek-wspólnik ma prawo do otrzymania dywidendy, jednak jej wartość wchodzi do majątku wspólnego małżonków.
Dywidendy wypłacane przed rozwodem są traktowane jako część majątku wspólnego i powinny być uwzględnione w rozliczeniach majątkowych między małżonkami. Po ustanowieniu rozdzielności majątkowej (w wyniku umowy lub orzeczenia sądu), dywidendy wypłacane od udziałów w spółce z o.o. pozostają własnością tego małżonka, który jest właścicielem udziałów. Dywidendy te nie są już częścią majątku wspólnego i nie powinny być dzielone między małżonków w ramach rozliczeń majątkowych po ustaniu wspólności majątkowej.
Podsumowanie
Podział majątku wspólnego, w tym udziałów w spółce z o.o., może być skomplikowanym procesem wymagającym nie tylko wiedzy prawniczej, ale także finansowej. Warto skonsultować problem z prawnikiem, który pomoże w przeprowadzeniu podziału w sposób zgodny z obowiązującym prawem. Pozwoli to uniknąć komplikacji w przyszłości i zabezpieczy interesy finansowe.